অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

उजाला योजना

पछौकड़

भारत च कुल खपत च प्रकाश खेत्तर दा योगदान लगभग 20 प्रतिशत ऐ। मौजूदा समय च घरेलू ते सार्वजनिक प्रकाश खेत्तर की रोशनी सरबंधी मती जरूरतें दी पूर्ति नकारा, पारंपरिक, तापदीप्त बल्बें कन्नै कीती जंदी ऐ। भारत सरकार एलईडी राहें भारत च सभनें 77 करोड़ नकारा बल्बों गी बदलने दा लक्ष्य हासल करने लेई प्रतिबद्ध ऐ। इस कन्नै हर ब’रे 20,000 मेगावाट लोड दी कमी मुमकन होग, 100 अरब kwh दी ऊर्जा बजत होग ते ग्रीन हाउस गैस (Ghg) च 80 मिलियन टन दी कमी मुमकन होई पाह्​ग। एह् अंदाजा लाया गेआ ऐ जे एह् देश च तकरीबन 5 बड्डे ताप विद्युत संयंत्रें दी स्थापना दे बरोबर ऐ। इसदे अलावा, देश च उपभोक्ताएं दे बिजली बिलें च बी 40,000 करोड़ रपेंऽ दी बचत होग।

डोमेस्टिक एफीसिएंट लाइटिंग प्रोग्राम">डोमेस्टिक एफीसिएंट लाइटिंग प्रोग्राम पर जाइयै अपने घरै कोल स्थित बंड कियोस्क दा पता लाई सकदे न। एलईडी बल्ब गी अपनाने आह्​ला हर माह्​नू ऊर्जा बचत राहें कुसै होर दे घर गी बी रोशन करने च मददगार साबत होग।

उजाला योजना केह् ऐ ?

भारत सरकार दे राश्ट्री कार्यक्रम-उन्नत ज्योति बाय अफोर्डेबल एलईडीज फार आल(उजाला) अर्थात उन्‍नत ज्‍योति आसेआ सभनें लेई रियायती एलईडी (उजाला) दी शुरुआत हाल च गै भोपाल थमां कीती गेई। इस कार्यक्रम दी अमलावारी बिजली मंत्रालय दी संयुक्‍त उपक्रम सार्वजनिक कंपनी एनर्जी एफिशंसी सर्विसेज लिमिटेड (ईईएसएल) आसेआ कीता जी करदी ऐ। एलईडी अधारत घरेलू समर्थता लाइटिंग कार्यक्रम (डोमेस्टिक एफीसिएंट लाइटिंग प्रोग्राम-डीईएलपी) गी 'उजाला' नांऽ दित्ता गेआ ऐ। शुरुआत च उजाला योजना दा पूरी चाल्ली कन्नै संचालन राजस्थान, महाराश्ट्र, कर्नाटक, केरल, उत्तर प्रदेश, हिमाचल प्रदेश, दिल्ली, हरियाणा, बिहार, आंध्र प्रदेश, पुद्दुचेरी, झारखंड, छत्तीसगढ़ ते उत्तराखंड च होआ करदा ऐ। होर बी राज्य ते केंद्रशासित प्रदेश बी इस योजना कन्नै जुड़ङन।

ईईएसएल आसेआ लागू कीती जा करदी उजाला योजना गी देश दे ग्रांई ते शैह्​री खेत्तरें च व्यापक तौर पर मंजूर कीता गेआ ऐ। बड्डे पैमाने पर इसी मंजूर कीते जाने दा मुक्ख कारण एलईडी बल्बें दी ओह् क्षमता ऐ, जिसदे बल पर ओह् घट्ट वोल्टेज रौह्​ने पर बी लगातार स्हेई ढंगै कन्नै रोशनी दिंदे न। पर, दूई बक्खी सधारण बल्ब ते सीएफएल घट्ट वोल्टेज च आमतौर पर मती रोशनी नेईं दिंदे।

योजना दा उद्देश

तौले थमां तौले भारत दे हर घर च एलईडी बल्ब पजाना ऐ। जिस कन्नै बिजली दी खपत घट्ट होग, ते मती थमां मती उर्जा बचाई जाई सकग।

उजाला योजना दे बारे च मुक्ख जानकारी

उजाला योजना दा पूरा नांऽ उन्नत ज्योति बाय अफोर्डेबल एलईडीज फार आल(उजाला)
केह्​ड़े मंत्रालय आसेआ शुरू कीती गेई ऐ ? विद्युत मंत्रालय, भारत सरकार
केंदरी विद्युत मंत्री श्री पियूष गोयल
लागू करने दा अधिकार एनर्जी इफ्फीशीयेंसी सर्विस लिमिटेड (ईईएसएल)
योजना लागू करने दी तरीक 30 अप्रैल, 2016
एलईडी बल्ब पावर 9 वाट
एलईडी बल्ब दी वारंटी 3 ब’रे
एलईडी बल्ब मिलने दी थाह्​र डिस्काम आफिस, बिजली बिल कैश काउंटर, ईईएसएल कियोस्क, हफ्तेवार बाजार

एलइडी बल्ब दी कीमत

जेकर तुस इस बल्ब गी बजार थमां खरीददेओ तां तुसेंगी एह् बल्ब 160 रपेंऽ तगर दा मिलग पर तुस इस बल्ब गी बीपीएल कार्ड थमां खरीदगेओ तां एह् बल्ब तुसेंगी 85 रपेंऽ दा मिलग जेह्​ड़ा बजार कीमत थमां बड़ा घट्ट ऐ।

उजाला योजना दियां विशेशतां

  1. इस योजना च हर ब’रे 20 ज्हार मेगावाट लोड दी कमी मुमकन होग।
  2. उजाला योजना कन्नै बिजली दी बचत होंदी ऐ।
  3. इस योजना च हर ब’रे 9 करोड़ बल्ब बंडे जाङन।
  4. इस योजना च जेह्​ड़े बल्ब बंडे जंदे न उस च होर बल्ब थमां 10 गुना मती रोशनी होंदी ऐ।
  5. बल्ब लेई कि’यां आवेदन कीता जा?
  6. सभनें थमां पैह्​ले भारत सरकार दी अपनी वेबसाइट पर जाना होग राश्ट्री उजाला डैशबोर्ड
  7. वेबसाइट पर निर्धारत फार्म च अपनी सबूरी जानकारी भरियै दर्ज करो।
  8. इसदे बाद अपनी सबूरी जानकारी डिस्काम आफिस जाइयै दिक्खो।
  9. इसदे बाद तुस उजाला योजना दा लाह् लेई सकदे ओ।

योजना दे मुक्ख बिंदू

  • दुनियां भर च ऊर्जा बचत च सभनें थमां मता योगदान करने आह्​लें च घट्ट खपत आह्​ली घरेलू रोशनी बी शामल ऐ।
  • घट्ट बिजली दी खपत करियै नौ वाट दा एलईडी बल्‍ब 100 वाट बल्ब दे बरोबर गै रोशनी दिंदा ऐ।
  • 18 मार्च 2016 तगर ईईएसएल ने भारत सरकार दी उजाला योजना दे तैह्​त देश दे 125 शैह्​रें च इक ब’रे अंदर 8 करोड़ थमां बी मते एलईडी बल्ब बंडे न।
  • इस कन्नै हर ब’रे उपभोक्‍ताएं गी 5500 रपेंऽ दी बचत करने च मदद मिलग। उजाला नां सिर्फ उपभोक्‍ताएं गी बिजली बिल घट्ट करने च मदद करग बल्कि देश च ऊर्जा संरक्षण च बी योगदान करग। उजाला कार्यक्रम दी निगरानी पारदर्शी तरीके कन्नै राश्ट्री स्‍तर पर कीती जा करदी ऐ। एलईडी बल्‍बें दी बरतून कन्नै चपासम दी बी सुरक्षा होग।
  • 12 म्हीने दी अवधि च 8 करोड़ एलईडी बल्बें दी बंड दा लक्ष्य हासल करने दे फलस्वरूप 2.84 करोड़ kwh दी रोजाना बचत मुमकन होई पाई ऐ।
  • एह् बचत 365 दिनें तगर 20 लक्ख थमां बी मते घरें गी रोशन करने च समर्थ ऐ।
  • यूनिट दे लिहाज कन्नै बिजली दी बचत करने दे अलावा कार्बन-डाइआक्साइड दे रोजाना उत्सर्जन च 23,000 टन दी कमी करने च बी सफलता मिली ऐ।
  • उजाला योजना तैह्​त बंडे गेदे एलईडी बल्ब दी कीमत इसदे बाजारु कीमत दा इक तिहाई ऐ।
  • बेह्​तर गुणवत्ता आह्​ले इ’नें बल्बें पर त्रै ब’रें दी मुफ्त बदल (फ्री रिप्लेसमेंट ) वारंटी बी दित्ती जंदी ऐ।

योजना दी स्थिति

भारती परिवार हून बड़ी तेजी कन्नै एलईडी बल्बें दी बरतून करै करदे न, तां जे उंदे घरें च बिजली दी खपत घट्ट होई सकै। एनर्जी एफिसिएंसी सर्विसेज लिमिटेड (ईईएसएल) ने भारत सरकार दी उजाला (सभनें लेई किफायती एलईडी राहें उन्नत ज्योति) योजना दे तैह्​त देश दे 125 शैह्​रें च एलईडी बल्ब बंडे न।  दुनियां भर च ऊर्जा बचत च सभनें थमां मता योगदान करने आह्​लें च घट्ट खपत आह्​ली घरेलू रोशनी बी शामल ऐ। 12 म्हीने दी अवधि अंदर 8 करोड़ एलईडी बल्बें दी बंड दा लक्ष्य हासल करने दे फलस्वरूप 2.84 करोड़ kwh दी रोजाना बचत मुमकन होई पाई ऐ। यूनिट दे लिहाज कन्नै बिजली दी बचत करने दे अलावा कार्बन-डाई-आक्साइड दे रोजाना उत्सर्जन च 23,000 टन दी कमी करने कन्नै बी देश गी लाह् होआ ऐ।

मौजूदा समें च उजाला योजना दी पूरी चाल्ली कन्नै संचालन राजस्थान, महाराष्ट्र, कर्नाटक, केरल, उत्तर प्रदेश, हिमाचल प्रदेश, दिल्ली, हरियाणा, बिहार, आन्ध्र प्रदेश, पुडुचेरी, झारखंड, छत्तीसगढ़ ते उत्तराखंड च होआ करदा ऐ। होर राज्य ते केंद्र शासित प्रदेश तौले गै राश्ट्री कार्यक्रम लांच करङन।

एनर्जी एफिसिएंसी सर्विसेज लिमिटेड (ईईएसएल) आसेआ लागू कीती जा करदी उजाला योजना गी देश दे ग्रांई ते शैह्​री खेत्तरें च व्यापक तौर पर मंजूर कीता गेआ ऐ। बड्डे पैमाने पर इसी मंजूर कीते जाने दा मुक्ख कारण एलईडी बल्बें दी खास क्षमता ऐ, जिसदे बल पर ओह् घट्ट वोल्टेज होने पर बी लगातार स्हेई ढंगै कन्नै जलदे रौंह्​दे न। उत्थै, दूई बक्खी तापदीप्त ते सीएफएल बल्ब घट्ट वोल्टेज च आम तौर पर चंगा प्रदर्शन करने च असफल साबत होंदे न। इ’यै नेईं, उजाला योजना तैह्​त बंडे गेदे एलईडी बल्ब दी कीमत इसदे बजार कीमत दा इक तिहाई ऐ। बेह्​तर गुणवत्ता आह्​ले इनें बल्बें पर त्रै ब’रें दी मुफ्त बदल वारंटी बी दित्ती जंदी ऐ।

स्रोत: राश्ट्री उजाला डैशबोर्ड ते  पत्र सूचना कार्यालय

Last Modified : 8/24/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate